෴M7 දුම්රිය එන්ජිම - සාමාන්‍ය ධාවන කටයුතු වලට යොදාගන්නා කුඩාම එන්ජිම෴

ඡායාරූපය:- Ceylon Railway Museum

ක්‍රමක්‍රමයෙන් වාෂ්ප දුම්රිය එන්ජින් ධාවනයෙන් ඉවත් කරද්දී අපේ දුම්රිය සේවයට විවිධ වර්ගවල ඩීසල් එන්ජින් ගෙන එනු ලැබුවා. මෙම M7 එන්ජිමත් එලෙස 1981 වර්ෂයේදි අපේ දුම්රිය සේවයට එක්කරන ලද අතර මෙම එන්ජිම තරමක් සුවිශේෂී වනවා. එම කරුණු ගැන විස්තර කරන්නට පෙර මෙහි මුලික කරුණු කිහිපයක් මෙහි පහත පළමුවෙන් විස්තර කෙරෙනවා.

• එන්ජින් පන්තිය           - M7
• නිශ්පාදිත රට                - මහා බ්‍රිතාන්‍යය
• නිපදවූ සමාගම - BRUSH TRACTION (England)
• ගෙන්වූ වර්ෂය - 1981
• දුම්රිය එන්ජින් වර්ගය   - Diesel Electric
• බල සැපයුම් එන්ජිම - EMD 8-645 E  2-Stroke
• උපරිම බලය - 994hp
• උපරිම වේගය -  80kmh
• එන්ජිමේ දිග                  -  12.8 m
• Axel Arrangement - Bo-Bo
• බර - ටොන් 66
• වර්ණය -රතු සහ කොල පැහැය
• ගෙන්වූ එන්ජින් ගණන - 16 (No 799-814)

මෙම එන්ජිම 1981 වර්ෂයේදී BRUSH සමාගම විසින් ශ්‍රී ලංකා දුම්රිය සේවය වෙනුවෙන් නිපැදවු අතර එම වර්ගයේ එන්ජින් 16 මෙරටට ගෙන එනු ලැබුවා. මෙම එන්ජිමත් අපේ දුම්රිය සේවයේ භාවිත වන එන්ජින් අතුරෙන් තවත් එක් විශේෂ එන්ජිමක්. එයට හේතුව වන්නේ  අපේ රටේ දුම්රිය මාර්ගය වල ප්‍රවාහන කටයුතු සඳහා යොදාගන්නා එන්ජින් අතුරෙන් අඩුම බලය, අඩුම දිග සහ අඩුම බර  සහිත ඩීසල් ඉලෙක්ට්‍රික් එන්ජිම වනුයේ මෙම M7 පන්තියේ එන්ජිම වීමයි.

ලංකාවේ භාවිත කරන
 Hunslet ෂන්ටින් එන්ජිම

නිෂ්පාදක සමාගම වන Brush Traction විසින් මෙම M7 පන්තියේ එන්ජිම හඳුන්වන්නේ ෂන්ටින් එන්ජිමක් ලෙසටයි. (බොහෝවිට එයට හේතුව විය හැක්කේ අපේ රටේදී මෙන් නොව අනෙක් සමහර රටවල්වල ෂන්ටින් කටයුතු වලදී සැලකිය යුතු දුරක් ධාවනය සිදුකළයුතු නිසා විය හැකීයි. අපේ රටේදීනම් ෂන්ටින් කටයුතු සිදුවන්නෙ ඉතා අඩු දුර ප්‍රමාණ වල නිසා ඒ සඳහා වැඩි වශයෙන් Hunslet වර්ගයේ 570hp පමණ එන්ජින් තමයි යොදාගන්නේ. එහි ඡායාරූපය වම්පස දැක්වෙනවා.) එසේ වුවත් අපේ රටෙදී මෙම එන්ජින් බොහෝ විට කාර්යාලීය සේවා දුම්රියයන්, කෙටිදුර මගී ප්‍රවාහන සේවා ආදියට බහුලව යොදාගැනෙනවා. ඇතැම් විට භාණ්ඩ ප්‍රවාහන සේවා දුම්රිය වලටත්, වෙනත් එන්ජිමක් යොදාගැනීමට නොහැකි අවස්ථා වලදී  දිගු ගමන් දුම්රිය සඳහාත් M7 එන්ජින් යොදනු දැකිය හැකියි. එමෙන්ම මෙම M7 වර්ගයේ එන්ජින් ෂන්ටින් කටයුතු සඳහාද ඇතැම් විටදී භාවිත කරන අවස්ථා තිබෙනවා.

ශ්‍රි ලංකාවේ ඕනෑම මාර්ගයකට ගැලපෙන සේ නිපදවා තිබෙන නමුත් දැනට මෙම එන්ජින් උඩරට මාර්ගයේ අත්‍යවශ්‍ය අවස්ථාවකදී හැර සාමාන්‍යෙයන් ධාවනය කරන්නේ නැහැ.(ඇතැම් විට මහනුවර දක්වා දුම්රියන් වෙනුවෙන් මෙම එන්ජින් යොදාගන්නා අතර මාතලේ මහනුවර මාර්ගයේ සාමාන්‍යයෙන් ධාවනය කෙරෙනවා. මාතලේ මාර්ගය තරමක් විශේෂ නිසා ඒ ගැන වෙනම ලිපියකින් පසුව කරුණු ඉදිරිපත් කරන්නම්). නාවලපිටිය දක්වා ද මෙම එන්ජින් ධාවනය කළ හැකියි. (මෙය උඩරට මාරගයේ සාමාන්‍යෙයන් ධාවනය නොකරන්නේ මෙහි බලය අඩුකම මෙන්ම කඳුරට ධාවනයේදී වාසිදායක වන Dynamic brakes ක්‍රියාකාරිත්වය පිළිබඳව ඇති ප්‍රශ්නයක් නිසායි. මෙම එන්ජිමට නිශ්පාදක සමාගම විසින්ම Dynamic brakes අංගය ඇතුලත් කර ඇති වුවත් ධාවනයට එක් කර කලක් ගතවන විට ඇතැම් එන්ජින් වල එම පද්ධතියේ ඇති Grids අක්‍රීය වීම(දැවීයාම) නිසා බොහෝවිට Dynamic brakes ක්‍රියාත්මක කල නොහැකියි.) එමෙන්ම මෙම M7  එන්ජින් කැලණිවැලි මාර්ගයේ වුවත් ධාවනය කළහැකි වුවත් දැනට ධාවනය සිදු නොකරන බව දැනගන්නට ලැබුණා. ඒ හැරුණුකොට අන් මාර්ග වල සාර්ථකව ධාවනය කරනවා.

තවත් සුවිශේෂ කාරණාවක් වනුයේ මෙම එන්ජින් මෙරටට ගෙන එනු ලැබුයේ එලිසබෙත් මහ රැජිණයේ දෙවන ලංකා ගමනය ආසන්නයේ වන අතර ඇය ගමන් කල දුම්රිය සඳහා මෙම වර්ගයේ එන්ජිමක් යොදාගත් බව ඇතැමුන් ප්‍රකාශ කරන නමුත් එය හරියටම තහවුරු කර නැහැ. M6 එන්ජිමක් භාවිත කල බවටත් මතයක් තිබෙනවා. නිවැරදි තොරතුරු දන්නා කෙනෙක වේ නම් කරැණාකර එය සටහන් කරන්න. කලකට පෙර මෙම M7 පන්තියේ එන්ජින් තුනක් ICE color Livery (Intercity Color scheam- තැඹිලි සහ රතු) වර්ණගන්වා තිබු අතර දැන් ඒවා නැවත සාමාන්‍ය වර්ණය වන කොළ සහ රතු වර්ණය ආලේප කර තිබෙනවා.

මෙම වර්ගයේ එන්ජින් 16 ක් ශ්‍රිලංකාවට  ගෙන එනුලැබූ අතර ඉන් 15ක් පමණක් මේ වන විට ධාවනය කෙරෙනවා.  එක් එන්ජිමක් ධාවනයෙන් ඉවත් කරන්න සිදු වුණා. ඒයට හේතු වුනේ  1999 දෙසැම්බර් මස 05 වන දින කඩිගමුව සහ රඹුක්කන අතර සිදුවූ දරැණු අනතුරක්  නිසා අංක 803 එන්ජිම නැවත අලුත්වැඩියා කල නොහැකි ලෙස විනාශවීම නිසයි (ඡායාරූපය සඳහා පහත ඡායාරූප පෙල බලන්න). එම අනතුර සිදුවුනේ රාත්‍රී තැපැල් දුම්රිය කොළඹ දෙසට එද්දී ඊට පසුපසින් පැමිණි  දුම්රිය වූ M7-803 එන්ජිම සහිත දුම්රිය තැපැල් දුම්රියේ පසුපස අධික වේගයෙන් ගැටීමෙන්. එසේ සිදුවුනේ M7 හි තිරිංග ක්‍රියාත්මක නොවීම නිසා බව පසුව අනාවරණය කරගෙන තිබුණා). එම අනතුරට පසුව, උඩරට මාර්ගයේ මෙම M7 එන්ජින් ධාවනය නොකිරීමට දෙපාර්තමේන්තුව තිරණය කලේ මෙම ලිපියේ ඉහත සඳහන් කල Dynamic Brakes පිලිබඳ ප්‍රශ්ණය නිසයි.

මිලඟ එන්ජින් කතා බහෙන් හමුවෙමු.

ස්තූතිය:- නලින් අබේසිංහ සහ චානක මල්ලවආරච්චි සොයුරන්ටත් නිමල් ප්‍රේමසිරි මහතාටත් තොරතුරු සැපයීම වෙනුවෙන් විශේෂ ස්තූතිය පිරිනැමේ.

ඡායාරූප සහ වීඩියෝ දර්ශන:-

M7 දුම්රිය එන්ජිමක් සහිත දුම්රියක්......

රඹුක්කන සිදුවූ අනතුර.
ඡායාරෑපය:- මෙතනින්

මුහුදුබඩ මාර්ගයේ ධාවනයේ යෙදෙන M7 සහිත දුම්රියක්
ඡායාරූපය:- Leonard Theivendra @ Sri Lanka Railways Forum

කොල්ලුපිටිය දුම්රිය ස්ථානයේදී M7-සහිත දුම්රියක්
ඡායාරූපය:- Leonard Theivendra @ Sri Lanka Railways Forum

මුහුදුබඩ මාර්ගයේ ධාවනය වන තවත් M7-සහිත දුම්රියක්

ඡායාරූපය:- Sri Lanka Railways Forum

පැත්තෙන් බැලූ විට පෙනෙන ඉදිරිපස මුහුණ
ඡායාරෑපය

මෙම ඡායාරුපය මදක් පැහැදිලි නැති වුවත් මෙහි ඇත්තේ M7 එන්ජිමක්
 ICE Color Sachem යටතේ තිබූ කාලයේ ගත් ඡායාරෑපයක්. මෙම ඡායාරූපය ලබාදුන් පහත කමෙන්ට් සටහන යෙදූ SmartB ට බෙහෙවින්ම ස්තූතියි. ඡායාරූපය රැගෙන ඇත්තේ 1987 වසරේදී....